Bakkerijmuseum
Lekker boeiend
Straffe madam: Madeleine
17-1-2019
In deze nieuwe themareeks zetten we 'Straffe Madammen' in de kijker: collectiestukken uit ons museumdepot, bekeken vanuit een vrouwelijk perspectief. Vrouwen hebben immers door de eeuwen heen een belangrijke rol gespeeld bij het maken van brood en gebak. Brood bakken was bijvoorbeeld tot in de twintigste eeuw op het platteland doorgaans een vrouwelijke huisactiviteit. Of denk maar aan al die ontelbare gebakjes vernoemd naar of speciaal gemaakt voor beroemde/beruchte vrouwen. Stof genoeg dus om mee aan de slag te gaan!
We steken meteen van wal met een ‘madam’ van formaat: madeleintjes. Ze zijn kleine, ovale botergebakjes, geribbeld als een schelp. De oorsprong van dit koekje is het onderwerp van vele ‘petites histoires’. Volgens sommigen is er een link met een kerk in Frankrijk: la Sainte –Marie-Madeleine in Vézelay . Deze kerk lag op de pelgrimsroute naar Santiago De Compostella. Pelgrims kregen na het bezoek aan Compostella een schelp overhandigd.
Volgens een ander verhaal ontstond de madeleine toen de Poolse koning Stanizlas I Lesczynsky (1677-1766) in Commercy (Frankrijk) onverwacht een bezoekje bracht aan kokkin Madeleine Palmier. Snel zou Madeleine deze cakejes gebakken hebben met wat ze op dit moment in huis had (bloem, poedersuiker, boter, eieren en zout/natriumbicarbonaat)
Daarnaast zijn madeleintjes in de literatuur onlosmakelijk verbonden met Marcel Prousts werk ‘ A la recherche du temps perdu’. In zijn autobiografisch boek beschrijft Proust hoe hij aan de in bloesemthee gedoopte madeleines een mooie jeugdherinnering bewaard.
In ons museumdepot bewaren we momenteel ongeveer 324 madeleinevormen: veel straffe madammen dus!
Krijg je maar niet genoeg van haar? In onze museumbibliotheek kom je heel wat te weten over madeleintjes, een selectie:
- Linghelram L. & Linghelram R., Sweet Belgium, Stichting Kunstboek, Oostkamp, 2006
- Linghelram R., Gebak met Geschiedenis, Davidsfonds, Leuven, 2005
- Goldstein, D. ea, Oxford Companion to Sweets and Sugar, Oxford University Press, Oxford, 2015
Bakkerijmuseum
Ieperse Steenweg 137, 8630 Veurne
+32 58 31 38 97 (enkel tijdens openingsuren)
bakkerijmuseum@veurne.be
Blijf op de hoogte
In samenwerking met
