ICE ICE BABY: Houten ijskar
25-8-2021

ICE, ICE BABY: Houten ijskar

Dit jaar zetten wij via onze nieuwsbrief collectiestukken uit ons museumdepot in de kijker onder het thema ‘Ice, ice baby’: over koeling en ijs in de bakkerij. Koeling en ijs spelen namelijk een heel belangrijke rol in het vervaardigen en bewaren van tal van bakkerijproducten.

Voor de maand september lieten we ons oog vallen op een bijzonder collectiestuk uit ons depot: een stootkar gebruikt voor de verkoop van ijsjes. Hoe oud deze stootkar is of waar hij vandaan komt is onbekend. Wel weten we dat dit karretje gerestaureerd is: het bevat zowel oudere als recentere elementen. Aan de hand daarvan kunnen we voorzichtig schatten dat dit ijskarretje dienst deed tussen 1880 tot ongeveer 1950.

Merkwaardig genoeg staat er in de stootkar een jaartal gegraveerd: 1782. Is dit een referentie naar het oprichtingsjaar van de oorspronkelijke banketbakker die dit karretje gebruikte? Of werd dit onderdeel van de kar gerecupereerd van een nog oudere kar met dit jaartal? Het blijft een mysterie!

Waarvan we wel zeker zijn is dat deze stootkar werd gebruikt om ijsjes mee te verkopen. De kar is immers voorzien van drie uitsparingen waarin ijsbussen pasten. Vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw werd het schepijsje populair. De allereerste ijsverkopers waren doorgaans van Italiaanse afkomst. Ze verkochten hun zelfgemaakte lekkernijen in dergelijke verkoopkarretjes in grote steden zoals Luik, Antwerpen en Brussel en prezen ze op straat aan. Algauw doken op andere plaatsen in ons land ijsverkopers op.

Aanvankelijk verkochten ijsventers op straat hun ijsjes in papieren, glazen of metalen kommetjes. Het ijs werd met de vinger eruit gelepeld of uitgelikt. Na gebruik werden deze kommetjes of bekertjes teruggegeven aan de ijsverkoper die deze hergebruikte voor de volgende klanten. Vanzelfsprekend was dit erg onhygiënisch en op sommige plaatsen werd dit dan ook verboden. Tegen het eind van de negentiende eeuw begonnen ijsverkopers hun roomijs in een ijshoorntje te verkopen.

Tot aan de Eerste Wereldoorlog was dit type kar het middel om ijsjes op straat te verkopen. Na de oorlog werden dergelijke stootkarren steeds meer verdrongen door bakfietsen om ijs aan de man te brengen.

Wil je deze mooie stootkar van dichtbij komen bewonderen Dat kan! Hij staat tijdelijk tentoongesteld in de museumschuur in onze wisseltentoonstelling ‘In de kijker!’

Bakkerijmuseum

Lekker boeiend

ICE ICE BABY: Houten ijskar
25-8-2021