VERPAKT! Van jutezak tot papieren zak
2-6-2022

VERPAKT! Van jutezak tot papieren zak

Onze collectie bestaat uit meer dan 24.000 stukken. We kunnen ze helaas niet allemaal tentoonstellen. Daarom zetten we maandelijks een collectiestuk in de kijker uit ons museumdepot, waar we het grootste deel van onze collectie bewaren. Onder de noemer ‘Verpakt!’ zoomen we in 2022 in op onze bonte verzameling productverpakkingen.

Deze maand zoomen we in op een wervend reclamebericht voor papieren zakken voor meel en bloem uit 1936. De advertentie is afkomstig van het Waals verpakkingsbedrijf Société des sacs à valve bates uit Tubize.

Papieren zakken waren toen nog een nieuwigheid in de bakkerij- en maalderijsector. Oorspronkelijk werden er in ons land linnen zakken en vooral jutezakken gebruikt voor de verpakking van meel en bloem. Meel en bloem zijn zeer vochtgevoelig. Daarom worden ze van oudsher verpakt in geweven stoffen zakken die ademen.

De jutezak als verpakking kwam echter tijdens de jaren dertig van de twintigste eeuw steeds meer onder druk te staan. Het grootste nadeel van dit type zak was dat ze onhygiënisch was. Jutezakken werden meestal hergebruikt. Bakkers konden immers lege zakken in goede staat terugsturen naar de maalderijen. De hergebruikte zakken bevatten daardoor onzuiverheden. Dit trok dan weer allerlei insecten en ongedierte aan.

Bij het uitstorten van de bloem of meel bleef er bovendien altijd een restje achter in de zak. Hiervoor gebruikte de meer bemiddelde bakker zakkenkloppers om zo veel mogelijk bloem of meel uit de zak te halen.

Het zou nog tot de jaren zestig duren vooraleer de jutezakken vervangen werden door voornamelijk papieren zakken. Dit waren zakken uit meerlagig kraftpapier. De papieren zak bracht veel voordelen: ze was hygiënischer, want ze kon maar één keer worden gebruikt. Dit type zak bood meer bescherming tegen vocht. Er was daarenboven geen verlies van meel of bloem aangezien er geen restjes achterbleven in de zak.

Naast papieren zakken werden er ook zakken uit kunststof gebruikt om meel of bloem te verpakken, bijvoorbeeld zakken uit geweven polypropyleen.

Niet enkel het materiaal maar ook het gewicht van de zakken veranderde in de loop van tijd. Aanvankelijk werd bloem of meel in jutezakken van 100 kilogram geleverd aan bakkers. Na de Eerste wereldoorlog zijn dit nog zakken van 50 kilogram. Vandaag wordt bloem of meel geleverd in papieren zakken die 25 kilogram wegen. Grote bakkerijen die veel bloem verwerken, gebruiken dan weer een bloemsilo. Dit is een soort opslagcontainer waarin geleverde bloem rechtstreeks wordt geblazen.

De advertentie uit 1936 kan je vanaf woensdag 8 juni tijdelijk aan het museumonthaal komen bewonderen!

Bakkerijmuseum

Lekker boeiend

VERPAKT! Van jutezak tot papieren zak
2-6-2022