VERPAKT! Terug naar de 'essentie': Fles Essencia
18-11-2022

VERPAKT! Terug naar de 'essentie': Fles Essencia

In onze themareeks ‘verpakt’ zetten we iedere maand een collectiestuk in de kijker dat gelinkt is aan het thema verpakking. In onze collectie hebben we een bonte verzameling productverpakkingen zitten. Ze vertellen ons meer over hoe we vroeger voedsel verpakten, transporteerden en bewaarden. Nu het museum gesloten is, zetten we op deze manier onze collectie in de kijker.

Deze maand kozen we voor een glazen fles uit onze deelcollectie ‘suikerbakkerij’. Dit is een fles van het merk Essencia van de ‘Fabrique d’essences et couleurs inoffensives pour toutes industries alimentaires’ te Vilvoorde. Van wanneer de fles dateert is niet bekend, vermoedelijk uit de eerste helft twintigste eeuw. In deze glazen fles zat er smaakstof van geconcentreerde mokka. Deze stoffen of essences werden door suiker- of banketbakkers gebruikt om snoep of gebak smaak te geven.

Glas is één van de oudste bewaar- en verpakkingsmaterialen. Ongeveer 3000 jaar geleden werd het glasambacht en glas in onze streken geïntroduceerd. Glas wordt echter maar vanaf 1600 geleidelijk aan als verpakking gebruikt, zowel voor voedsel als voor dranken. Vandaag is dat nog steeds het geval. Glas is vrijwel inert en ondoordringbaar, waardoor het het meest stabiele verpakkingsmateriaal is.

Deze glazen fles uit de museumcollectie heeft een kurk als afsluiting. Sinds de vijftiende eeuw wordt kurk gebruikt om glazen flessen te sluiten. Kurk blijft erg lang in trek als sluitingsmiddel. Vanaf de negentiende eeuw worden er andere sluitmethodes ontwikkeld. De schroefdop wordt bijvoorbeeld in deze eeuw ontwikkeld. Deze dop is tot op vandaag het meest voorkomende sluitmechanisme voor glazen flessen. Zij kunnen gemakkelijk worden aangebracht door een groot aantal geautomatiseerde apparaten, maar ook met de hand. Oorspronkelijk worden schroefdoppen met een interne schroefdraad ontwikkeld.

In 1872 patenteerde Hyman (Himan) Frank een glazen fles/pot met een dergelijke inwendige schroefdraad. De kroonkurk is een andere sluitmethode, ook specifiek voor glazen flessen. Hij werd ontwikkeld door Amerikaans uitvinder William Painter in 1898.

Vandaag wordt glas als productverpakking herontdekt. Het is op verschillende vlakken een duurzame verpakking. Glas is eigenlijk volledig recycleerbaar en kan eindeloos worden gerecycleerd zonder verlies van kwaliteit of zuiverheid. Daarnaast kunnen glazen flessen en potten ettelijke malen worden hergebruikt en opnieuw worden gevuld.

Heel wat verpakkingsvrije winkels werken daarom met glazen (weck)potten en flessen. Maar ook heel wat mensen thuis gebruiken glazen potten om voedingswaren op te slaan. Hiermee grijpen ze terug naar een aloude basismanier om producten zoals voedsel en drank te verpakken en bewaren.

Bakkerijmuseum

Lekker boeiend

VERPAKT! Terug naar de 'essentie': Fles Essencia
18-11-2022